chirurgie en obstetrie in Kigali

Ondertussen begint het einde stilaan te naderen... Nog even een verslagje van mijn stage in Kigali. 3 weken stond ik elke dag te puffen in de operatiezalen van het CHUK. De - door de Belgische regering beloofde – airco is nog steeds niet geïnstalleerd, helaas. (Maar universiteit Gent stuurt wel zijn stagiairs uit om de hoofden van de bezwete dokters af te deppen, een goedkoper alternatief :-) Met de tropische temperaturen, de dikke steriele schorten, koortsige patiënten en warme lampen, parelde mijn zweet (bij sommige forsere chirurgen was het nog veel erger!) haast in de patiënt. Daarbij komt nog dat ik vaak assisteerde bij etterende en met stoelgang bevuilde buiken, die mijn N. Vagus niet onberoerd lieten (dat ik de ganse tijd moest vechten tegen het flauwvallen.) Ondertussen heb ik ook gehoord dat er tijdens de ingrepen vaak anesthesiegassen in de zaal ontsnappen, waar ik bijzonder slaperig en misselijk van word. Bijgevolg dient er steeds een stoel in de buurt te zijn als ik aan tafel sta...


De assisstent-chirurgen opereren hier vaak alleen, ook al zijn het nog maar 2de jaars. Dr King is mijn favoriet. Hij studeert binnen enkele weken af, maar wil zich graag specialiseren in kinderheelkunde, daarmee zou hij de eerste zijn in Rwanda! Hij is een bijzonder toegewijde arts, wat zeker niet voor iedereen in het CHUK geldt. Terwijl de anesthesist zich languit op een tafel legt voor een dutje, merken we op dat de elektroden om het hartritme te volgen, niet aangeschakeld zijn. De tijd tussen 2 operaties lijkt wel eindeloos, het duurt een eeuwigheid vooraleer de patiënt is verbed, de zaal gekuist wordt en de nieuwe operatie voorbereid is. Soms is er niemand om de patiënt te brengen en zit de chirurg gemakkelijk 2 uur te wachten.... Op een morgen werd tijdens de staf gemeld dat er die dag niet geopereerd kon worden. De sterilisatiemachine was kapot. Misschien morgen nog steeds. Niemand leek zich hierin op te winden buiten ik. Een baby’tje dat normaal geprogrammeerd stond voor die dag, is gestorven. Dr. King was er echt niet goed van. Weeral een voorbeeld van volledig te vermijden sterfte!


Hierna terug tijd voor wat verloskunde! Muhima is een district hospitaal met de grootste materniteit van Rwanda. Gemiddeld zijn er 30 bevallingen per dag. Het lijkt er wel een fabriek. De vrouwen in arbeid liggen in 2 zalen en als ze volledige ontsluiting hebben (= klaar om te bevallen) worden ze naar de bevallingszaal gebracht. Dan is het persen, knippen, baby er uit (vaak wordt niet op uitwendige spildraai gewacht maar trekken ze het er uit!), knip hechten en plaats maken voor de volgende... Ze zijn hier wel met een heuse monitor uitgerust, een log toestel op een kar om de hartslag van de baby te meten, die ze van bed naar bed zeulen om elk half uur een meting doen. Toch hebben ze niet zo’n hoge dunk van het toestel en controleren ze vaak met de foetoscoop (‘toeter’ om op de buik te zetten), want ‘soms zijn machines ook moe’ en dan ‘onderschat hij de hartslag en wordt er onnodig een keizersnede gedaan. Maar ja, daar doen ze geen studies naar...’


Prenatale kiné zou hier volgens mij echt een gat in de markt zijn. Vrouwen in arbeid hebben al eindeloze uren moederziel alleen weeënpijn doorstaan en zijn al volledig uitgeput vòòraleer ze aan het persen moeten beginnen. De vroedvrouwen tonen weinig compassie en maken zich bijzonder kwaad omdat ze niet goed persen. Maar niemand doet de moeite om de vrouwen uit te leggen hoe ze dat dan het best doen. Vaak eindigt het dan ook onnodig in een keizersnede...

Dat assisteren bij een keizersnede niet altijd even veilig is, werd snel duidelijk. Bij de al wat oudere dokter met een niet echt vaste hand, was het echt vluchten voor de bevende naald. Daarbij meldde hij me dan nog even tussendoor (de operatie was ver gedaan) dat de patiënt HIV positief is, dus dat ik maar moest oppassen.



Normaal gezien is Muhima de place to be om bevallingen te doen, maar helaas is er nu juist een groep van 6 stagiairs die met al het werk weglopen... Bovendien voelde ik mij tijdens de mototochtjes naar Muhima niet echt op m’n gemak, dus zit ik nu weer in het CHUK voor gynaecologie. Hopelijk kan ik toch nog wat bevallingen meepikken en laten ze me een keizersnede doen...