bevallingen in kabutare

Eerst en vooral

GELUKKIG NIEUWJAAR!!!

M’n eerste week op gynaecologie - eigenlijk uitsluitend verloskunde- in Kabutare zit er op. Tijd voor een korte terugblik. Kabutare is een districthospitaal in Butare. Patiënten, die de verpleging in de lokale ‘centres de santé’ niet kan helpen, worden naar dit ziekenhuis doorverwezen. De dag begint er met een algemene staf, waarbij al het medisch personeel van het ziekenhuis te samen komt. De nieuwe patiënten en (talrijke) overlijdens van de verschillende diensten (pediatrie, gynaeco, interne en chirurgie) worden door de verpleging overlopen. Per dienst liggen er ongeveer 30 à 40 patiënten en werken er een 2-tal huisartsen. ’s Nachts is er voor het ganse ziekenhuis slechts één arts van wacht.

Het betreden van de volgestouwde materniteit was een zintuigprikkelende ervaring. De gesectioneerde (keizersnede) en enkele pas bevallen mama’s liggen met 4 in 1 bed (2 mama’s en 2 baby’s). De geur van zweet, bloed, etterende wondes en emesis in combinatie met de warmte, hebben mij al bijna buiten westen gebracht. Krijsende baby’s, boze vroedvrouwen, kermende mama’s en hoestende (TBC?) patiënten... Gelukkig is er nog een aangename visuele prikkeling. De zaal is een echte kleurenpracht: mama’s en hun kleintjes zijn in kleurrijke Afrikaanse doeken gewikkeld.

Voorlopig heb ik voornamelijk de (saaie) zaalrondes meegevolgd. Het klinisch onderzoek gaat als volgt: ogen checken voor bloedarmoede, in de borst knijpen om de toeschietreflex na te gaan, eens op de buik duwen en kijken of er nog geen etter langs de plakker op het sectiolitteken lekt om af te sluiten met een snelle blik op de hoofdje van de baby vanonder zijn mummiepakje. Tussendoor probeer ik weg te glippen naar de arbeidszaal om zeker geen bevallingen te missen, helaas was het deze week bijzonder kalm. Volgens de vroedvrouwen blijven de meeste vrouwen zo lang mogelijk thuis om het feestmaal voor nieuwjaar voor te bereiden, dat ze uiteindelijk niet op tijd in het ziekenhuis geraken om te bevallen.

Voor de eerste keer mocht ik als 1ste hulpje bij een keizersnede assisteren! Het moet nogal een zicht geweest zijn. Zwemmend in het oversized groene pak en haast struikelend over mijn klein duimpje botten. Voor mijn mond een bijzonder onfris ruikende lap stof en voor mijn veiligheid had ik maar een bril opgezet (HIV +), die helaas de ganse tijd aandampte. Tevergeefs probeerde ik wat orde te scheppen in de chaotische instrumententafel. Tijdens de ingreep was het dus steevast rammelen naar de geschikte klem tussen de naalden! De anesthesie stond niet echt op punt, want de vrouw zag serieus af. Bovendien moest ze hoesten (TBC?) en overgeven. Hechten op een bewegende buik is verre van evident! Ondertussen bleef ik achter het stinkende lapje vreselijke geuren inademen en hoe meer de vrouw kreunde, hoe verder mijn bloeddruk zakte. Maar ik kon het echt niet maken om flauw te vallen. Over mijn schouder keek immers de Congolese stagiair (die de eerste dag met alle bevallingen is weggelopen) mee en ik zag het zo al gebeuren dat hij de volgende ingrepen zou afsnoepen. Mijn maag bleef maar keren en net toen mijn gehoor begon weg te vallen, brachten ze een stoel. Ik geloof dat het geen haar gescheeld heeft. Na een stevig middagmaal heb ik gelukkig zonder bloeddrukvallen een baby’tje kunnen opvangen en de scheur mogen hechten (ook een primeur).

Leentje